به گزارش روابط عمومی دفتر مطالعات و برنامه ریزی
رسانه ها به نقل از خبرنگار باشگاه خبرنگاران توانا؛ سومین همایش هوش مصنوعی و
رسانه با محوریت حکمرانی رسانه در عصر هوش مصنوعی روز دوشنبه، ۲۵ دی ماه برگزار شد.
رضا غلامی رئیس پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و
تمدنی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، در این نشست در خصوص بررسی هوش مصنوعی از
جنبه فلسفه سیاسی بیان کرد: فناوری‌های هوش مصنوعی بسیار پیچیده است و دنیا در این
عرصه دائما در حال تحول است. مطالعات هوش مصنوعی از قدیم وجود دارد اما ظهورش
مسئله‌ای تازه است که زلزله ای را در دنیا به وجود آورده است. هوش مصنوعی بسیار
کاربردی است اما در کنارش تهدیدهایی هم وجود دارد.
وی افزود: کشورهایی که توانایی آماده سازی بسترهای
سخت‌افزاری را دارند از این فناوری بیشتر استفاده می‌کنند و از مزایای آن بهره‌مند
می‌شوند اما کسانی که این توانایی را ندارند بیشتر با تهدیدات این فناوری طرف
هستند. در حوزه فلسفه سیاسی، فیلسوفان سیاسی توجهات خوبی در این حوزه داشتند اما
در کشور ما به طور قابل توجهی هنوز کسی به خوبی وارد عمل نشده است.
وی هوش مصنوعی را با مسائلی که دارای جنبه های مثبت
و منفی است مواجه دانست و گفت: آزادی و هوش مصنوعی از مسائلی است که اهمیت ویژه‌ای
دارد. باید دید که چه میزان هوش مصنوعی از آزادی‌های فردی انسان صیانت می‌کند و آن
را مورد احترام قرار میدهد و چه مقدار خودشکوفایی‌های انسان را در آزادی فردی رشد
میدهد و یا در جهت محدود کردن آن پیش می‌رود. بنابراین هوش مصنوعی هم در این
زمینه کمک کننده و هم محدود کننده است. اینکه چه کسی از این فناوری استفاده می‌کند
و چه سلطه‌ای بر آن دارد حائز اهمیت است.
وی افزود: نگرانی های به جایی در مورد حقوق بشر وجود
دارد از این جهت که حقوق بشر توسط هوش مصنوعی زیر پا گذاشته می‌شود و آزادی افراد
را محدود می‌کند و می‌تواند سوگیری‌های ایجاد کند به طوری که مردم نتوانند آزاد
باشند و زندگی آن‌ها تحت نظارت و کنترل قرار بگیرد.
وی در زمینه تکثر و تنوع
سیاسی در مورد هوش مصنوعی، جامعه دارای هوش مصنوعی را پویا نامید و گفت: باید به
امر توجه داشت که هوش مصنوعی به دنبال یکسان سازی پیش می‌رود یا تنوع حاصل می‌آورد.
غلامی با اشاره بر اهمیت حفظ برابری و عدالت در عرصه
جدید فناوری بیان کرد: برابری و عدالت در حد آزادی حائز اهمیت است. در هوش مصنوعی
شاهد سوگیری‌ها با الگوریتم‌هایی هستیم که می‌تواند نابرابری را در فضای مصنوعی
گسترش دهد. این موضوع به خودی خود جایگاه سیاسی دارد. در سال های اخیر فرایند
یادگیری برخی الگریتم های هوش نسبت به بعضی سیاه‌پوستان سوگیری دارد و ناعدالتی
هایی را رقم زده است.
غلامی هوش مصنوعی را عامل کمتر شدن اختیارات دولت‌ها
در راستای جهانی شدن دانست و گفت: اما نباید از تهدیدات و مخاطره‌های آن غافل ماند.
رئیس پژوهشگاه مطالعات فرهنگی با اشاره بر مسئله
مردم سالاری در زمینه هوش مصنوعی بیان کرد: باید سنجید که هوش مصنوعی چگونه با
مسئله قدرت رویارو می‌شود. لذا هوش مصنوعی می‌تواند خودش به یک قدرت تبدیل شود یا
بستری برای قدرت فراهم کند در مواردی هم یا می‌تواند جلوی توزیع قدرت بگیرد و مانع
سلطه آن شود. همچنین می‌تواند برای مردم پیش زمینه‌ای جهت به قدرت رسیدن و عدالت
را پیش آورد.
وی افزود: علاوه بر آن باید دید که هوش مصنوعی به چه
میزان در توسعه مردم سالاری کمک می‌کند و آن را بسط میدهد یا چه میزان آن را
تهدید می‌کند. از طرفی هوش مصنوعی به مردم کمک می‌کند که درک بهتری از سیاست داشته
باشند. حکم‌رانان نیز می‌توانند به کمک این فناوری مردم را بهتر بفهمند.
وی تصریح کرد: این یک روی سکه است. روی دیگر هوش
مصنوعی وقتی آشکار می‌شود که با هوش شناختی پیوند بخورد و با اطلاعات نادرست
سرمایه‌های اجتماعی به ویژه سرمایه اعتماد مردم به دولت را به چالش بکشد.
غلامی در زمینه هوش مصنوعی و مهندس مغز خاطر نشان
کرد: این مسئله جنبه های سیاسی دارد که نباید پنهان شود. با پیوند هوش مصنوعی و
هوش شناختی انسان‌ها به ماشین‌های قابل کنترل تبدیل می‌شوند و نامحسوس جهت داده می‌شوند.
لذا فردی که مرتکب جرم می‌شود جبرا دچار جرم می‌شود.
وی با نگاهی بر فناوری هوش مصنوعی و پسا انسان گرایی
گفت: باید به تفاوت سیاست های انسان محور و هوش رباتیک با انسان گرایی توجه داشت و
دید اثرگذاری هوش مصنوعی بر طبیعت چگونه است یا این فناوری چه میزان انسان را تحت
مدیریت خود در می‌آورد. امروز با ظهور کامپیوترهای کوانتومی و قدرت های بی‌نظیر
بعید نیست که در آینده هوش مصنوعی از کنترل انسان خارج شود. این امر برخی از
اندیشمندان را به فکر فرو برده است.
وی عنوان کرد: هوش مصنوعی می‌تواند هم در برقراری
صلح و هم در جهت پیش بردن جنگ کار کند. پشت صحنه صلح‌هایی امروز که در نسل جدید
برقرار می‌شود هوش مصنوعی است. این فناوری می‌تواند اهداف غیر انسانی را پیش ببرد.
همچنین احتمال خطا در برآوردها در مواقعی مانند جنگ می‌تواند فاجعه به بار آورد پس
اعتماد بیش از حد به آن اشتباه است. به علاوه این فناوری فقط در دست دولت‌ها نیست
و می‌تواند در دست تروریست‌ها نیز قرار بگیرد پس باید برای آن فکری کرد.
وی افزود: فناوری هوش مصنوعی می‌تواند تاثیر به‌سزایی
در تقسیم بندی شمال و جنوب داشته باشد. فناوری های نو و بستر آن در همه کشورهای
دنیا نیست و فقط کشورهای ثروتمند می‌توانند بهره بیشتری از آن داشته باشند. از این
رو بحث شمال و جنوب پیش می‌آید و این‌گونه کشورها به دسته برخودار و نابرخوردار
تقسیم می‌شوند که این موضوع کشورهای نابرخوردار را تهدید مواجه می‌کند.
غلامی اظهار کرد: انسان می‌تواند با هوش مصنوعی در
جهت کنترل تهدیدات کره زمین پیش رود و یا اینکه از این فناوری در جهت بهره‌بری
نامتعارف و تخریب کره خاکی استفاده کند تا آیندگان را از آن محروم کند.
وی در آخر افزود: هوش مصنوعی برای همگان مانند یک
شمشیر دو لبه است که البته نگاه خوشبینانه من به جنبه‌های منفی آن می‌چربد. وظیفه
ما دادن آگاهی و هوشیاری و تعامل با اندیشمندان است و در جهت این مهم باید از
نخبگان کمک گرفت و نباید اجازه داد که هوش مصنوعی از مرزهای انسانی عبور کند.