نام : حسین
نام خانوادگی : لرزاده
تاریخ تولد : 1285
سال انتخاب : 1381
برگزیده شده در حوزه : امور هنری
برگزیده دوره : نهم
مرحوم حسین لرزاده در سال 1285 در شهر تهران دیده به جهان گشود. وی در نوجوانی 2 سال در مکتب نزد حاج حسین تعلیم دید. سپس مدتی را در گذر «مهدی‌خان» و مدرسه «سلطانی» در امیر بهادر درس خواند . دورة متوسطة او نیز در مدرسة «کمال الملک» سپری شد. از آنجا که وی به درس خواندن علاقه‌ای نداشت به سفارش پدرش مرحوم محمد لرزاده در خیابان ناصر خسرو تهران شاگردی سید محمد تقی نقاش را پذیرفت. استاد پس از یادگیری این هنر، در دورة جوانی یک کارگاه نقاشی با نام خود در میدان حسن‌آباد جنب مسجد مجد دایر کرد که البته مشتری‌های زیادی داشت. علاقه وافر او به مجسمه‌سازی موجب شد این هنر را نیز در کنار نقاشی بیاموزد.
پدرش از معماران به نام دورة اتابک و همکار حاج حسن صنیع‌الدیوان بود که به حق عنوان «پدر مسلم معماری سنتی اسلامی» را به وی بخشیده بودند. از جمله آثار او می‌توان ساخت بخشی از مدرسه سپهسالار، ساخت بخش پایانی گنبد قبر آقا و حسینیة امیربهادر را یاد کرد. از وقتی حسین به دنیا آمد و راه رفتن آموخت، او را با خود به همراه می‌برد و دربارة کارش با پسر سخن می‌گفت. بدین ترتیب هرآنچه از کودکی دربارة معماری فرا گرفته بود، به تدریج در اختیارش گذارد و بعدها این میراث از سینة حسین به صدها دانشجوی مشتاق دختر و پسر منتقل شد.
حسین پس از فوت پدر در سال 1305 نزد استاد «جعفرخان» که کار ساخت کاخ اسدآباد را بر عهده داشت، مشغول به کار شد. «استاد جعفرخان از شاگردان پدر او بود. وی کار نقاشی یکی از سالن‌های کاخ را به او پیشنهاد داد. پس از آن به سفارش کهل» که معمار ساخت بانک شاهی (تجارت کنونی) در میدان امام خمینی (ره) بود، ساخت یک سردر ایرانی برای بانک را شروع کرد. لرزاده این در را چنان هماهنگ با کل بنا طراحی کرد و ساخت که گویی کل بنا از زیردست یک معمار بیرون آمده است.
طراحی، اجرا، تعمیر و ساخت بیش از ٨٤٠ مسجد مانند : صحن اباعبدالله در کربلا، مسجد اعظم قم ( بنا به درخواست آیت الله بروجردی )، مسجد امام حسین تهران، شبستان و محراب مسجد سپهسالار تهران، مسجد سجاد تهران، از دیگر کارای استاد بازسازی ایوان حرم امام حسین (ع) است. تعداد ستون‌هایی که در حرم امام حسین (ع) سنگینی سقف را تحمل می‌کرد و به نوعی از تزئینات معماری بنا نیز محسوب میشد، به نیت دوازده امام (ع)، دوازده ستون بود. استاد، در تعمیراتی که قرار بود انجام دهد، ناگزیر بود تعداد این ستون‌ها را تغییر دهد و از آنجا که مسؤولان و کارشناسان مذهبی کربلا به هیچ عنوان این تغییر را نمی‌پذیرفتند، استاد با ایجاد ستون‌های دوقلو، هم تعمیرات لازم را انجام داد و هم تعداد ستون‌ها را حفظ کرد.
از دیگر کارهای استاد تعمیر و طراحی مقبره حکیم طوس، فردوسی بود. از آنجا که مزار اصلی حکیم در سرداب واقع شده است لرزاده روی سرداب به نیت ارکان اربعة تشیع (سلمان، مقداد، عمار و ابوذر) یک چهاروجهی ساخت که متأسفانه بعدها به علت عدم آگاهی گروهی از کارشناسان این چهاروجهی تخریب شد. از دیگر کارهای مرحوم استاد حسین لرزاده، ساخت نمونه‌ای از ویترین و سالن ورودی از قدیم تهران بود که برای مغازه‌ای در خیابان «لاله‌زار» ساخت شد. همچنین نماسازی ضلع عربی ساختمان پستخانه در میدان مشق که بنای آن به دست «ارگال»، معمار ارمنی ساخته میشد را نیز انجام داد. این ساختمان مدتی به عنوان شرکت نفت ایران و انگلیس استفاده میشد و در حال حاضر نیز شرکت تعاونی وزارت امور خارجه است.
استاد در تمام شاخه‌های معماری همچون رسمی‌سازی، مقرنس، کاسه‌سازی و گره‌سازی تبحر داشت، مسجد لرزاده در خیابانی مشهور به همین نام حوالی میدان خراسان تهران به خوبی گویای هنر متنوع استاد و چیرگی او در هرکدام است. او همچنین در خطاطی، نقاشی و شعر نیز دستی داشت و صاحب اثر بود.
سرانجام استاد حسین لرزاده در 24 شهریور 1383 در سن 98 سالگی در منزل خود در خیابان بهار، کوچة سخن، چشم از جهان فروبست. روحش شاد.