محمد علی آذرشب

نام : محمدعلی

نام خانوادگی : آذرشب

تاریخ تولد : 1326

سال انتخاب : 1392

برگزیده شده در حوزه : پژوهش

برگزیده دوره : نوزدهم

محمدعلى آذرشب در سال 1326ش، از پدرى بوشهرى و مادرى لارى در کربلا به دنیا آمد.

تحصیلات ابتدایى و متوسطه را در دبستان و دبیرستان مُخَیَّم (خیمه‌گاه) به پایان برد و سپس در دانشکده فنى بغداد در رشته راه و ساختمان (عمران) پذیرفته شد. وى در سال دوم تحصیلى به علت شرایط سیاسى و ورودش به فعالیت‌های اجتماعى - دینى از تحصیل در آن دانشکده محروم شد و از آن پس به تقاضاى علامه سید‌‎مرتضى عسکرى که آن زمان سرپرستى دانشکده اصول دین و مدارس امام جواد(ع) در بغداد را بر عهده داشت، به تدریس فیزیک و شیمى در دبیرستان امام جواد(ع) پرداخت و هم‌زمان، به تحصیل در دوره شبانه دانشکده اصول دین مشغول شد و...

سرانجام وى توانست دوره لیسانس دانشکده اصول دین را به اتمام برساند. فضاى ناامن و پلیسى بغداد، سرانجام استاد آذرشب را مجبور به مهاجرت به بغداد کرد و او دو سال به‌صورت مخفیانه در آنجا زیست و سپس با مشکلاتى به سوریه رفت و پس از مدت کوتاهى به ایران آمد. او در ایران پس از اتمام خدمت سربازى به استخدام آموزش و پرورش منطقه 12 تهران درآمد و پس از سال‌ها تدریس و گذراندن دوره فوق لیسانس زبان و ادبیات عرب در دانشگاه تهران، در سال 1353 به‌عنوان مدرس برای تدریس به دانشگاه تهران منتقل شد.

او در سال 1362ش، مدرک دکتراى علوم قرآن و حدیث را گرفت و بعد از سال‌ها تدریس و طى مراتب استادیارى و دانشیارى به رتبه استادى نایل شد. او علاوه بر تدریس و تألیف و ترجمه، مسؤولیت‌هاى اجرایى متعددى مانند معاون آموزشى و همچنین معاون پژوهشى دانشکده ادبیات و علوم انسانى دانشگاه تهران، رایزنى فرهنگى جمهوررى اسلامى در سودان (خارطوم) و در دمشق (سوریه) و معاون بین‌الملل مجمع تقریب بین مذاهب اسلامى را بر عهده گرفته است.

دکتر آذرشب عضو آکادمى زبان عربى سوریه، اتحادیه نویسندگان عرب (دمشق)، عضو هیئت مؤسس و هیئت امناى دانشکده اصول دین، عضو مجمع عمومى مجمع جهانى تقریب بین مذاهب اسلامى و نیز عضو مجمع جهانى زبان عربى در بیروت است. نشریه‌هاى رسالة التقریب، ثقافتنا و ثقافة التقریب از آغاز تأسیس با مسؤولیت و سردبیرى وى منتشر شده است.

از دکتر آذرشب تاکنون بیش از پنجاه کتاب و ده‌ها مقاله علمى در ایران و جهان اسلام منتشر شده است.

او، از پژوهشگران بسیار فعال در عرصه ترجمه متون اسلامى از زبان فارسی به زبان عربى است. نگارش دکتر آذرشب در زبان عربى، نه عوامانه است و نه به شیوه عربى قدیم، بلکه عالمانه و فصیح و به سبک عربى معاصر است. او بسیارى از آثار اندیشمندان اسلامى مانند علامه طباطبایى، امام خمینى، استاد شهید مطهرى، مقام معظم رهبرى و... را به زبان عربى معاصر ترجمه کرده است.

محمدعلى آذرشب، پژوهشگر ایرانی زبان و ادبیات عربی، استاد دانشگاه تهران، عضو کمیته فرهنگ و تمدن اسلام و ایران شورای عالی انقلاب فرهنگی، عضو شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور بین‌الملل

برخی کتاب‌های تالیفی
محمدعلی آذرشب. "الحب فی خطابنا الأدبی." تهران: انتشارات تعارف، 1388.

محمدعلی آذرشب. "النجف الاشرف أصاله و معاصره." تهران: دار تعارف للطباعه و النشر، 1391.

محمدعلی آذرشب. "الصحوة الاسلامیة الفرص والتحدیات." تهران: مؤسسة الثورة الاسلامیة للبحوث الثقافیة، 1391.

محمدعلی آذرشب. "شعر الصحوة الاسلامیة." تهران: مؤسسة الثورة الاسلامیة للبحوث الثقافیة، 1391.

محمدعلی آذرشب. "النجف الاشرف و ثقافه التقریب." تهران: دار تعارف للطباعه و النشر، 1391.

محمدعلی آذرشب. "الادب العربی فی الاندلس تاریخ و نصوص." تهران: انتشارات سمت، 1392.

محمدعلی آذرشب. "من طهران الی القیروان." تهران: شرکت تعاونی کارآفرینان فرهنگ و هنر، 1393.

محمدعلی آذرشب. "اللغه العربیه الحدیثه." تهران: انتشارات سمت، 1394.

محمدعلی آذرشب. "تاریخ الادب العربی فی العصر العباسی." تهران: انتشارات سمت، 1394.

محمدعلی آذرشب و زینب آذرشب. "النقد الأدبی." تهران: انتشارات سمت، 1394.

برخی کتاب‌های ترجمه شده
محمدعلی آذرشب. "مّشروعُ الفِکر الإسلامی فی القرآن." بیروت: دار المعارف الاسلامیه الثقافیه، 1396.

محمدعلی آذرشب. "الحج فی السنه." : بنیاد بعثت، 1360.

محمدعلی آذرشب. "الانسان و الایمان." : بنیاد بعثت، 1360.

محمدعلی آذرشب. "المفهوم التوحیدی للعالم." : بنیاد بعثت، 1360.

محمدعلی آذرشب. "الامداد الغیبی فی حیاه البشری." : بنیاد بعثت، 1360.

محمدعلی آذرشب. "مسایل النظام و الثوره." : بنیاد بعثت، 1360.

محمدعلی آذرشب. "نهضه المهدی فی ضو فلسفه التاریخ." : دار التوجیه الاسلامی، 1360.

محمدعلی آذرشب. "نهضه المهدی فی ضو فلسفه التاریخ." : بنیاد بعثت، 1360.

محمدعلی آذرشب. "نظره فی تطور علم الاصول." : موسسه البعثه، المکتبه الاسلامیه الکبری و قسم الاعلام الخارجى، 1361.

محمدعلی آذرشب. "المجتمع و التاریخ." : بنیاد بعثت، 1361.

برخی کتاب های غیر از تالیف و ترجمه
محمدعلی آذرشب. "العلامة محمد مهدی الآصفی حضاریا." تهران: انتشارات تعارف، 1395.

محمدعلی آذرشب. "مشروع الفکر الاسلامی." تهران: صهبا، 1396.

محمدعلی آذرشب. "الامداد الغیبی فی حیاه الانسان." : دار الغدیر، 1356.

محمدعلی آذرشب. "الاسلام و متطلبات التغییر الاجتماعی." : دار الغدیر، 1359.

محمدعلی آذرشب. "الثوره الثقافیه و جامعات الجمهوریه الاسلامیه." : بنیاد بعثت، 1360.

محمدعلی آذرشب. "جهاد البنا." : بنیاد بعثت، 1360.

محمدعلی آذرشب. "احلاقیه الجبهتین." : بنیاد بعثت، 1360.

محمدعلی آذرشب. "الاسلام یقاوم طریق الثوره نحو الاصاله الاسلامیه." : وزارت ارشاد اسلامی، 1360.

محمدعلی آذرشب. "روح التوحید رفض العبودیه لغیر الله." : وزارت ارشاد اسلامی، 1361.

محمدعلی آذرشب. "الفصام النکد بین الدین و السیاسه." : وزارت ارشاد اسلامی، 1361.

برخی مقالات چاپ شده در نشریات بین المللی
محمدعلی آذرشب. "المنظور الثقافی للتنمیه فی ایران وابعاده." الامه وازمه الثقافه والتنمیه -، --- (1111): -.

محمدعلی آذرشب. "حوار مع الدکتور سید حسین نصر." العلاقات العربی الایرانی 4، 6 (1111): -.

محمدعلی آذرشب. "نشاه الشعر العربی/1." العلاقات العربی الایرانی 1، 6 (1352): 1-60.

محمدعلی آذرشب. "الارتباط بین الله والانسان/1." العلاقات العربی الایرانی 1، 4 (1352): -.

محمدعلی آذرشب. "الانباط بین الله والانسان قسمت دوم." العلاقات العربی الایرانی 2، 5 (1352): -.

محمدعلی آذرشب. "نشاه الشعر العربی/2." العلاقات العربی الایرانی 1، 6 (1352): 1-60.

محمدعلی آذرشب. "علم الله لیس سببا لاخطاینا." العلاقات العربی الایرانی 1، 8 (1352): -.

محمدعلی آذرشب. "خواطر وآرا." العلاقات العربی الایرانی 1، 9 (1352): -.

محمدعلی آذرشب. "من وحی اقتصادنا." العلاقات العربی الایرانی 1، 10 (1352): 1-49.

محمدعلی آذرشب. "الامداد الغیبی/1." العلاقات العربی الایرانی 1، 10 (1352): -.

برخی مقالات چاپ شده در نشریات داخلی
محمدعلی آذرشب. "القضیه الفلسطینیه فی ضمیر الشعب الایرانی." ثقافتنا مجله رابطه الثقافه والعلاقات الاسلامیه للدراسات و البحوث -، 10 (1384): 226-293.

محمدعلی آذرشب. "ابو تمام ایران والوحشیات." زبان پژوهی 06، 207 (1388): 253.

محمدعلی آذرشب. "ادباء ایرانیون فی دراسات سید قطب." روش شناسی علوم انسانی 10، 29 (1391): 43-57.

محمدعلی آذرشب. "القدس فی ثقافه الشعب الایرانی." ثقافتنا مجله رابطه الثقافه والعلاقات الاسلامیه للدراسات و البحوث 34، 34 (1392): 117.

محمدعلی آذرشب. "ادباء ایرانیون فی دراساه سید قطب." ایران و العرب 29، 29 (1392): 52.

محمدعلی آذرشب. "الجزائر فی الشعر الفارسی المعاصر." ثقافتنا مجله رابطه الثقافه والعلاقات الاسلامیه للدراسات و البحوث 1، 38 (1394): 175.

افسانه قاسم پور و محمدعلی آذرشب. "عالم الحیوان و دوره فی تطویر الأدب العربی الجاهلی." ادب عربی 8، 2 (1396): 191.

محمدعلی آذرشب و فاطمه اعرجی. "تمثیل هویه التابع فی الروایه العربیه الجدیده روایه "شیکاجو "انموذجا." دراسات فی اللغة العربیة و آدابها 9، 26 (1396): 127.

محمدعلی آذرشب. "القاعده الاخلاقیه و الفکریه فی الاقتصاد الاسلامی." الفکرالاسلامی -، --- (1111): 47-57.

محمد عبدالکریم الشهرستانی و محمدعلی آذرشب. "حول کتاب مفاتیح الاسرار ومصابیح الابرار لمحمد بن عبدالکریم الشهرستانی." مجلة الثقافة الاسلامیة -، 84-85 (1111): -.